Warschau. Korte geschiedenis

De grens van het Ghetto in Warschau
De grens van het Ghetto in Warschau

Joodse Getto, Napoleon, Duitse Bezetting, Communisme, wederopbouw


De geschiedenis van Polen gaat terug tot het jaar 990. Maar na eeuwenlange overheersing door Oostenrijkse, Duitse en Russische machthebbers is pas in 1918 voor het eerst echt sprake van een Poolse staat. De geschiedenis van Warschau gaat (vermoedelijk) terug tot het jaar 1300 toen Boleslaw II van Masovia hier een neerzetting stichtte. Dankzij de centrale ligging tussen Krakow en Vilnius in het Pools/Letse rijk, groeide Warschau uit tot de hoofdstad van het koninkrijk Polen.

Napoleon

In 1795 werd Polen geannexeerd door Pruisen, maar werd 11 jaar later ontzet door Napoleon die Warschau tot hoofdstad van het Hertogdom Warschau maakte. In 1815 werd de Russische Tsaar koning van Polen.

Duitse bezetting

Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd Polen bezet door Duitsland, maar werd in 1918 een onafhankelijke staat en maakte een bloeiperiode door. Na de inval van Nazi-Duitsland in 1939 werd een groot deel van de bevolking van Warschau gedeporteerd en vermoord. In 1943 vond er in het getto van Warschau een grote opstand plaats, die echter door de Nazi's werd neergeslagen. Toen in 1944 de Russen de stad naderden, vond er opnieuw een opstand plaats. Stalin liet echter zijn troepen buiten de stad stoppen. Tijdens de strijd werd Warschau grotendeels verwoest en vonden veel van de overgebleven inwoners alsnog de dood.
In de concentratiekampen Auschwitz, Treblinka, Sobibor en Majdanek worden miljoenen mensen omgebracht.

Periode na de Tweede Wereldoorlog

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog pakte Warschau zijn rol als politiek en economische centrum weer op. Door de verwoestende oorlog lag vrijwel de hele stad in puin. Grootscheepse opbouw was nodig en onder het strenge communistische regime werden overal grote (en vooral ook mistroostige) oostblok wijken uit de grond gestampt. Er was een grote uitzondering:
Stare Miasto, de oude stad, werd aan de hand van tekeningen en kaarten minitieus in oude stijl opgebouwd. Bij de wederopbouw werd zoveel mogelijk gebruik gemaakt van oude materialen. De renovatie slaagde zo goed dat de oude binnenstad in 1980 aan de UNSECO Werelderfgoedlijst werd toegevoegd.

Eind jaren 70/ begin jaren tachtig richt Lech Walesa in havenstad Gdansk vakbond Solidariteit op. Solidarno?? wordt de eerste onafhankelijke vakbond achter het IJzeren Gordijn. Als in 1989 het regime valt verandert Warschau geleidelijk in de bruisende en dynamische stad die het nu is.

Het Joodse Getto

Voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog telde Warschau ruim 350.000 Joodse inwoners (het exacte aantal is onbekend). Na de inval door Duitsland op 1 september 1939 werd de Joodse bevolking onder verschrikkelijke omstandigheden opgesloten in hun eigen woonwijk. De meeste mensen werden in goederenwagons weggevoerd naar het vernietigingskamp Treblinka.
Van het Joodse Getto is niet veel meer over. Aan het Umschlagplatz staat een sober herinneringsmonument. Ook zijn er nog enkele stukjes van de muur rond het voormalige getto te zien.

The Pianist

De beroemde film The Pianist speelt zich af in het getto van Warschau. De film werd geregiseerd door Roman Polanski die zelf het getto van Warschau overleefde.

Meest bekende Polen

Hoeveel bekende Polen ken jij? Misschien wel meer dan je denkt. Een overzicht met de meest bekende Polen.
Paus Johannes Paulus II - Karol Józef Wojtyła (18 mei 1920 - 2 april 2005) werd in 1978 paus voor het leven.
Frederyk Szopen - Wie? Als je de naam hardop uitspreekt weet je het. Frederic Chopin werd in 1810 geboren in het dorpje Zelazowa Wola. Op zijn twintigste vertrok hij vorgoed naar Wenen. De beroemde componist overleed in 1849 in Parijs.
Marie Curie De wetenschapster werd internationaal bekend dankzij haar pionierswerk op het gebied van radioactiviteit.
Max Factor - Maksymilian Faktorowicz begon ooit als pruikenmaker, maar bouwde onder de naam Max Factor een wereldwijd cosmetica concern op.
Daniel Libeskind - De internationaal bekende architect ontwierp ondermeer het Jüdisches Museum in Berlijn.
Krzysztof Kieslowski - De filmmaker werd vooral bekend dankzij zijn werk Trois Couleurs.
Roman Polanski - De bekende regisseur en producent won een Oscar voor zijn film The Pianist. Hij werd in 2009 opgepakt vanwege betrokkenheid bij een zedenzaak.
Lech Walesa - De monteur op een scheepswerf richtte einde jaren '70 vakbond Solidarno?? (Solidariteit) op en maakte zo een vreedzame vuist tegen het communistische regime dat in 1889 dankzij alle ontwikkelingen in Oost Europa en de door Walensa geleide protesten omvalt.

Dutch cookies

Wij plaatsen cookies om onze website gebruiksvriendelijker te maken en af te stemmen op jouw voorkeuren. Door verder te gaan geef je aan akkoord te zijn met onze cookies en die van onze partners. Instellingen bekijken